Onlangs heeft fractievertegenwoordiger Bülent Ünlü het woord gevoerd bij de Statencommissie Bereikbaarheid en Wonen over toegankelijkheid binnen het uitvoeringsprogramma Toegankelijk OV 2024–2028.

Het doel van dit uitvoeringsprogramma is duidelijk: iedereen, ook mensen met een beperking, moet zelfstandig en veilig door Zuid-Holland kunnen reizen. Toegankelijk openbaar vervoer is essentieel voor vrijheid, gelijkwaardigheid en volwaardig meedoen in de samenleving.

Concrete stappen, die sneller kunnen

De provincie boekt vooruitgang: voor de eerste 45 provinciale haltes zijn plannen klaar en binnenkort start de aanbesteding. Daarna volgen 25 haltes die moeilijker aan te passen zijn, omdat ze meer voorbereiding, coördinatie en investering vragen.

In de nieuwe concessie Hoeksche Waard–Goeree Overflakkee zien we verbeteringen zoals betere instapmogelijkheden, verbeterde reisinformatieschermen en Navilens. Dit systeem gebruikt QR-codes en een app, zodat mensen met een visuele beperking via spraak informatie krijgen over haltes, routes en overstappen.

Ook op het spoor worden stappen gezet: NS biedt reisassistentie op Alphen–Gouda en op de Merwede-Linge-Lijn wordt de aanmeldtijd verkort van twee naar één uur. Daarnaast werkt de provincie samen met het ministerie aan een landelijke regiecentrale voor reisassistentie, uiterlijk in 2028.

Toch blijft veel ontoegankelijk

Ondanks deze stappen gaat het nog te langzaam. Ongeveer 40% van de haltes is nog niet toegankelijk. Gemeenten hebben vaak te weinig geld, te weinig overzicht van hun haltes en soms achterstallig onderhoud. Tegelijkertijd heeft de provincie de taak om te ondersteunen, sturen en knelpunten op te lossen, zodat vertraging door losse gemeentelijke initiatieven wordt voorkomen.

De huidige rijksbijdrage van 2,2 miljoen euro is onvoldoende om alle verbeteringen te doen. Daarom is het belangrijk dat er structurele maatregelen komen zodat alle Zuid-Hollanders, waar ze ook wonen, toegang hebben tot volledig toegankelijk openbaar vervoer.

Ook de structurele betrokkenheid van ervaringsdeskundigen ontbreekt nog. Het VN-Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap gaf in september 2024 felle kritiek: Nederland waarborgt onvoldoende dat mensen met een beperking zelfstandig en veilig kunnen reizen. Het comité adviseerde landelijke regels en toezicht, zodat iedereen gelijke toegang krijgt.

Persoonlijke ervaring als rolstoelgebruiker

Ik ben zelf al 25 jaar rolstoelgebruiker en ervaar dagelijks wat ontoegankelijk openbaar vervoer betekent. Vertragingen, moeilijk toegankelijke haltes en gebrek aan informatie maken zelfstandig reizen vaak onmogelijk. Dit laat zien waarom structurele verbetering nodig is.

Motie 1753: structurele verandering nodig

Onze motie 1753 (aangenomen op 9 juli 2025) benadrukt dat toegankelijkheid standaard onderdeel moet zijn van al het beleid, van mobiliteit tot digitalisering, en niet afhankelijk mag zijn van losse projecten.

Tijdens de Provinciale Staten-bespreking op 19 november 2025 over de stand van zaken uitvoering van het Programma Toegankelijk OV en motie 1753 is benadrukt dat de uitvoering van het programma sneller, concreter en meetbaar moet zijn.

Resultaten van de bespreking

De PS-bespreking heeft concrete toezeggingen opgeleverd:

  • GS neemt heldere mijlpalen, planning en voortgangsindicatoren op in de volgende voortgangsrapportage.
  • Er komt betere afstemming met gemeenten en organisaties, zodat provinciale inspanningen zichtbaarder en effectiever zijn.
  • Provinciale Staten wordt regelmatig geïnformeerd en toegankelijkheid wordt expliciet meegenomen in beleidsdossiers.

Deze toezeggingen sluiten goed aan bij wat we met motie 1753 wilden bereiken: meer transparantie, meer tempo en structurele aandacht voor toegankelijkheid in provinciaal beleid.

Onze vragen

  1. Hoe zorgt het college dat toegankelijkheid standaard wordt meegenomen in nieuw beleid, aanbestedingen en concessies?
  2. Wanneer is er een vaste manier om ervaringsdeskundigen bij beleid en uitvoering te betrekken?
  3. Hoe worden de resultaten van motie 1753 gekoppeld aan het uitvoeringsprogramma Toegankelijk OV 2024–2028?

Eén ontoegankelijke halte kan een hele reis onmogelijk maken. Het gaat niet om kleine details, maar om de vrijheid om volwaardig mee te doen. Zuid-Holland kan een provincie worden waar iedereen zelfstandig en gelijkwaardig kan reizen door van losse verbeteringen over te gaan naar structurele verandering.