Op woensdag 10 december sprak Provinciale Staten over het inpassingsplan voor de Rijnland Route. GroenLinks was, is en blijft tegen de aanleg van deze weg. Hierbij treft u de spreektekst die Statenlid Afred Blokhuizen uitsprak tijdens de eerste termijn van het debat.

Voorzitter, Wederom hebben we het vandaag over de Rijnland Route.

Steeds was het een definitief besluit in de communicatie. De weg komt er nu. Terwijl we nu slechts de ruimtelijke inpassing mogelijk zouden maken. Meer niet. Het is opnieuw geen definitief besluit. De Staten kunnen nog altijd bij zinnen komen en dit schandalig dure plan stoppen.

Voorzitter, onze fractie vindt dat dit besluit zo niet kan worden genomen. Dat is u nu bekend. De redenen waarom ook. We zijn dan ook benieuwd wat de Raad van State ervan vindt. Een meerderheid van de Staten blijkt immers de ingeslagen, maar wellicht doodlopende peperdure weg, niet te willen verlaten. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald lijkt hier niet mogelijk te zijn.

Belangenbehartigers voor het bedrijfsleven gaven ontwijkende antwoorden als hen de vraag werd gesteld: “Zou u een probleem van 10 miljoen per jaar (eigen opgave) gaan oplossen met een kostenpost van tenminste 40-50 miljoen per jaar?”. “Dat is niet onze verantwoordelijkheid” waren de antwoorden. Waarmee de ondernemers hun legitimatie verloren om de overheid te bekritiseren over het uitgavenpatroon.  Ze zetten ons aan tot, in mijn ogen, onverantwoorde investeringen.

VNO maakte het extra bont door te pochen over een “substantiële bijdrage van  5 miljoen uit het bedrijfsleven”. Het College doet dat terecht af als niet reëel.

Flora Holland kon niet garanderen dat ze er over een paar jaar nog in de buurt zit. Veilingen hebben immers volgens de sector zelf hun langste tijd gehad.

De ANWB heeft het over economische schade als de weg wordt aangelegd.

Ondernemers uit Voorschoten en Leiden dringen aan op het nemen van de no regret maatregelen. Iets waar onze fractie al 6 jaar op aandringt.

Dan nog nut en noodzaak. Voorzitter, het feit dat de meningen uiteenlopen of die nu wel of niet zijn besproken in het verleden, is nu niet zo van belang. GroenLinks vindt dat je je - tot op de dag van het tekenen van een contract met de aannemers - moet afvragen waar je mee bezig bent. Tot op die dag moet je je afvragen of je belastinggeld niet effectiever kunt inzetten en of je aannames van vroeger nog wel de werkelijkheid weergeven.

Uit de bevindingen van CE-Delft blijkt dat de RijnLandRoute niet nodig is. We doen nog steeds alsof er een enorme economische groei komt en alsof thuiswerken, thuiswinkelen geen issue is. Ook het (volgens Rijkswaterstaat structureel) afnemende aantal autokilometers en het afnemende autobezit lijkt maar niet te willen landen in deze Staten.

Uit de bevindingen van onze eigen accountant blijkt dat na het aannemen van de Rijnlandrouteplannen de flexibiliteit uit de provinciale financien is. Dat betekent dat er de komende 3-5 collegeperiodes er vrijwel geen beleidsvrijheid meer is. Dat vinden wij onverantwoord beleid. Ook is er nog steeds geen duidelijkheid over de precieze kosten die door de Rijksoverheid zullen worden betaald.

De VVD en PVV fractie zetten in op verlaging van de motorrijtuigenbelasting en opcenten. Hierdoor wordt de weg nog minder betaalbaar dan ze nu al is. Het is niet te rijmen met een kostenverhoging van 30 € per jaar per Zuid-Hollandse automobilist die de weg veroorzaakt. Minder betalen voor wegen, maar meer krijgen betekent dat er elders iets problematisch wordt. Economie is tenslotte een soort van communicerend vat.

De weg werd gepland vanwege enorme bouwplannen op Valkenburg. Het adagium was "Eerst bewegen, dan bouwen". Nu nog slechts 15% van de bouwprognoses op papier staat vervalt die reden totaal. En daarmee vervalt eigenlijk ook de reden tot aanleg van deze weg. Maar op een of andere manier is het nu niet meer van belang waarom men deze weg wilt aanleggen. Alle rode signalen worden genegeerd of afgedaan als onzin.

Dit College heeft nu 3,5 jaar niets gedaan aan de knelpunten bij Leiden en gaat dat de komende 7 jaar ook niet doen. Toch zou men nu eindelijk eens kunnen en moeten beginnen met het oplossen van de vertragingen bij Leiden west en oost.  Door deze aanpassingen pas aan het einde te realiseren zullen de vertragingen nog 10 jaar voortduren. Terwijl men ook over 2-3 jaar e.e.a. kan oplossen. Door deze houding laat het college de automobilist onnodig vele jaren in de vertragingen staan. Het argument van vertragingen door de werkzaamheden is ongeldig, omdat dat wegvalt tegen de lange duur voordat de RLR is aangelegd.

Voorzitter, duidelijk mag zijn dat we de RijnlandRoute verspilling van heel veel geld vinden. Geld dat we veel beter kunnen gebruiken voor zaken waar de burger maar ook de dieren en planten beter van worden. Dat is veel meer ruimte voor groen en rust en biodiversiteit. Het leven bestaat tenslotte uit heel veel meer dan dat gemiddelde 1 uur autorijden per dag.

Om deze reden hebben we twee moties in de aanbieding.

Een motie om te besluiten tot het snel uitvoeren van de No Regret maatregelen en het schrappen van de nieuwe verbinding in de Rijnlandroute. Verder een motie die oproept tot het snel aanleggen van de no regret maatregelen en daarna onderzoek te doen o deze maatregelen afdoende zijn en tot die tijd geen onomkeerbare besluiten te nemen.

Voorzitter, tot slot vraag ik nog aandacht voor het feit dat er in de recente geschiedenis bij grote infrastructurele projecten in ons land sprake was uitbuiting van goedkope arbeidskrachten, veelal uit Oost-Europese landen en Portugal. Graag hoor ik van de gedeputeerde hoe zij erop gaat toezien dat, mocht het project worden uitgevoerd, dit hier niet zal gaan gebeuren.