Vandaag gingen de Provinciale Staten in debat over de stikstofcrisis. Lees hier de bijdrage van GroenLinks!
Voorzitter,
Voor GroenLinks is het klip en klaar: We hebben te lang op de pof van de natuur geleefd!
Telkens hebben we ontstane stikstofruimte als een malle weer opgevuld tot de toelaatbare grens en zelfs er overheen. En als er ergens in een Natrua2000 gebied een teveel aan stikstof werd gevonden, dan was vaak de oplossing: de toplaag afgraven!
Dat met de bedoeling om op die manier stikstofruimte te creëren voor nieuwe economische activiteiten, terwijl het zogenaamde afplaggen alleen bedoeld zou mogen zijn om de oorspronkelijke natuur te herstellen. Ik hoor graag een reactie van het College.
We hebben dus de vloer gedweild met de kraan open’, maar dan met zuur, zodat de ondergrond steeds dunner en kwetsbaarder werd.
Dit hebben we jarenlang volgehouden. Zelfs nadat het Europese Hof een jaar geleden met de uitspraak kwam, dat dit juridisch niet houdbaar is. En dat brengt ons waar we nu zijn.
De PAS-regeling liet toe, dat we vergunningen bleven verlenen zonder bijbehorende maatregelen te nemen om de stikstofdruk op de natuurgebieden te verminderen. En daarvoor heeft de Raad van State ons op de vingers getikt.
Het zijn dus niet de boeren, en al helemaal niet de natuur die schuld heeft aan het op slot zetten van Nederland. Het is de overheid die verantwoordelijk is voor slechte regelgeving en - ondanks de signalen uit het verleden - verzuimd heeft om dit te corrigeren.
Voorzitter,
Op dit moment laat ik het verleden even rusten. GroenLinks is een partij – zoals u weet - die graag met een positieve blik naar de toekomst kijkt.
Wij zien de huidige uitspraak van de Raad van State dan als een enorme kans om de kwaliteit van de natuurgebieden in Zuid-Holland te verbeteren. Dat is onze opdracht is volgens de Habitat-richtlijn. Maar daarvoor moeten we wel keuzes maken.
Keuzes op korte termijn om Nederland weer vlot te trekken zonder de natuur verder schade te berokkenen.
En structurele keuzes voor de lange termijn om de wegkwijnende natuur van Zuid-Holland weer op te laten bloeien.
Uitstel is echter GEEN keuze!
Daarvoor moeten we wel precies kijken naar wat er nodig is, want:
- Niet elk Natura 2000 gebied is even gevoelig voor Vermesting door ammoniak (NH3) dan wel Verzuring door Stikstofoxiden (NOx)
- Per gebied variëren de bronnen verantwoordelijk voor de stikstofdruk.
Zo zal het Duingebied bij Hoek van Holland veel meer stikstofhinder ondervinden van de scheepvaart, terwijl een gebied langs de snelweg meer last heeft van voorbijrazend verkeer en een gebied te midden van de boerderijen aangetast wordt door ammoniakuitstoot door vee. Afstand speelt hierbij een cruciale rol alsmede de gevoeligheid van het naturagebied.
Het is voor GroenLinks evident, dat er per Natura2000 gebied – en we hebben er 22 – uitgezocht zal moeten worden wat de bronbelasting is en welke maatregelen op korte en op lange termijn benodigd zijn om de stikstof te verminderen. En dan bij voorkeur naar rato.
- Op welke termijn denkt het college klaar te zijn met deze inventarisatie?
Van sommige gebieden, zoals b.v. de Nieuwkoopse Plassen weten we al voldoende wat er moet gebeuren. Wat GroenLinks betreft beginnen we dus meteen met maatregelen te nemen die leiden tot stikstofreductie.
- Is het college hiertoe bereid? Komt er een Actieplan?
Voorzitter,
Ik heb al eerder gezegd en ik zeg het opnieuw: De natuur heeft geen schuld aan de ontstane situatie. En evenmin hebben de boeren. Sterker nog: de boeren zijn niet een deel van het probleem, maar een deel van de oplossing!
Het is GroenLinks al lang een doorn in het oog, dat de boeren hard moeten werken voor oneerlijke prijzen krijgen voor hun producten. Supermarktketens, distributeurs en toeleveranciers romen een aanzienlijk deel van de prijs af en wat er overblijft is voor de boer. En als dat beetje onder de kostprijs is, dan is dat een gotspe!
Helaas kunnen we in de Provincie daar weinig aan doen, Net zomin als aan het feit, dat vee net als mensen verantwoordelijk zijn voor uitstoot van stikstofverbindingen. Maar we kunnen er wel wat aan doen, dat dit zo min mogelijk terecht gaat komen in kwetsbare natuurgebieden. Hiertoe moeten maatregelen worden getroffen en waar benodigd moet de provincie dit ondersteunen.
GroenLinks zou het liefst zien, dat zoveel mogelijk boeren geholpen worden met de transitie naar een meer toekomstbestendige, natuurinclusieve landbouw. En boeren die het in dit opzicht al goed doen, moeten daarvoor dus worden beloond worden en niet bestraft.
Zo hoorde ik dit voorjaar een verhaal van een boer in de buurt van Zoetermeer, dat hij beboet werd, omdat hij bij het bemesten van zijn land om de nesten van weidevogels heen reed.
Dat kan toch niet waar zijn, zo vraag ik u!
GroenLinks wil graag een dialoog met de boeren EN met natuurorganisaties om te zien, hoe ze elkaar kunnen versterken in plaats van elkaar tegen te werken. Het is aan de overheid om barrières te slechten en stupide regelgeving af te schaffen.
- Kan het college aangeven, of en wanneer wij een concreet actieplan kunnen verwachten waarin zij aangeven hoe Zuid-holland de agrariche sector gaat ondersteunen bij het verminderen van ammoniakuitstoot dan wel een transitie naar kringlooplandbouw?
- Kan het college ons ook al iets vertellen hoe de samenwerking met het Rijk eruit gaat zien en welke middelen zij de Provincie ter beschikking stelt.
Voorzitter, ik kom aan bij mijn laatste thema.
Op dit moment ligt alles stil. Er kan niet meer gebouwd worden. Dat geldt ook voor bouwprojecten die niet of slechts tijdelijk een geringe stikstofuitstoot genereren en zelfs voor projecten, die op termijn zelf stikstof reducerend zijn.
Wat GroenLinks betreft moeten die meteen op gang komen.
- Kan het college aangeven wanneer dit gaat gebeuren en aan welke voorwaarden de projecten moeten voldoen?
Er wordt veel gesproken over de zogenaamde drempelwaarde. Voor GroenLinks betekent dat niet, dat dit een ‘Blanco’ cheque kan zijn om maar weer vergunningen te verlenen zonder de bijbehorende natuur/stikstof compensatie. Dat zou namelijk betekenen, dat we in dezelfde fout als bij de PAS vervallen of nog erger: een ordinaire verhoging van de stikstofnorm. Is dat niet de reden, dat de Raad van State ons al eerder op de vingers heeft getikt?
- Kan het college hier meer duidelijkheid over verschaffen?
Modellen spelen een grote rol in het berekenen van waarden, grenzen en criteria. GroenLinks is van mening dat rekenmodellen getoetst moeten worden aan de hand van metingen. In het verleden hebben we echter in Zuid-Holland een vermindering aan meetpunten gezien met name in het duingebied. Mijns inziens kan een model, zoals b.v. het Aerius-model dat het stikstofgehalte voorspelt, alleen getoetst dan wel verfijnd worden, als er ook voldoende metingen tegenover staan. Het rekenmodel kan dan zonodig worden aangepast met als resultaat een beter voorspellende waarde met een kleinere foutmarge.
In het verleden hebben we echter in Zuid-Holland een vermindering aan meetpunten gezien met name in het duingebied.
- Is het college het met GroenLinks eens dat het aantal meetpunten in Zuid-Holland moet worden vergroot? En dan bij voorkeur in elk Natura2000 gebied?
Voorzitter, ik kom tot een afronding:
Voor GroenLinks is het duidelijk, dat dit het moment is om onze schaarse en kwetsbare natuur te versterken.
Ook zien wij dat dit een moment is om vol in te gaan zetten op natuurinclusieve kringlooplandbouw. Als Feyenoorder zeg ik: “Geen Woorden, Maar Daden!”
Nederland moet wel weer van het slot af zonder de natuur aan te tasten, waarbij het duidelijk is- om met Remkes te spreken – Niet Alles kan!
Wij vinden het belangrijk, dat alle belanghebbenden, zoals boeren, natuurorganisaties, transportorganisaties, bouwers en overheid hierin betrokken worden.
Naast elkaar! En niet: Tegenover Elkaar!
Dit is een opgave, die we zowel op korte als lange termijn samen moeten volbrengen!
Voorzitter, en hiermee eindig ik mijn eerste termijn.